Ikerketen iturriak

Beste inoiz ikasiko zenuenez, historian hainbat etapa luze bereizten dira, errazago aztertu ahal izateko. Orokorrean, garai bakoitzaren hasiera eta bukaera gizarte-aldaketa sakonak eragin zituzten gertaerekin bat datoz.

Kronologiaren ikuspegitik, Erdi Aroa terminoa Cristobal Keller-ek finkatu zuen, XVII. mendean. Egile horren arabera, Erdi Aroa Konstantino Handia (IV. mendea) enperadorearen agintaldiaren eta Konstantinoplaren erorketaren (XV. mendea) arteko aldia izan zen.

Gaur egun, trantsizio-garaia ere izan zela onartzen da (IV. mendetik VII.era), eta, horrela, Erdi Aroan hiru etapa nagusi bereziten dira:

Erdi Aroari buruzko jarrera aldatu egin da, denboraren poderioz. Garai batzuetan, goraipatu egin ohi zen, baina, beste batzuetan, basakeriaren, ustelkeriaren, gainbeheraren eta kultura-pobreziaren parekotzat jo izan da. Gaur egun ere, ohikoa da komunikabideetan “Erdi Arokoa” esamoldea erabiltzea intolerantzia-, pobrezia- eta gerra-egoerak deskribatzeko. Dena den, Europako kultura-ezaugarririk bereizgarrienetako batzuk (hala nola, europar gehienek erabiltzen dituzten hizkuntzak) Erdi Aroko mendeetan sortu ziren.

Erdi Aroa aztertzeko iturriak

• Dokumentuak: testamentuak, kontratuak, itunak, hitzarmenak… Iturri inpartzialak eta nahiko ziurrak dira.
• Estatistikoak: su-liburuak, kontu-liburuak, soldaten zerrendak, etab.
• Narratiboak: garai hartako literatura- edo historia-lanak dira (gesta-kantak, kronikak, kondairak, autobiografiak…). Ez dira objektiboak, baina azterketa kritikoaren bidez, oso informazio garrantzitsua lor daiteke.
• Arkeologikoak: Erdi Aroko bizimoduaren aztarna materialak, hala nola monumentuak, eraikinak, altzariak, txanponak, jantziak eta arte-lanak.

---